C3Admin2015 met Word, Excel en Revit

Met de nieuwe C3Admin-modules release 2015 maken we een opmerkelijke sprong vooruit bij de integratie van de grafische en administratieve oplossing !   Met deze C3Admin2015 wordt vooral de synergie tussen het BIM-model in Revit en de meetstaten en bestekteksten met Excel en Word geoptimaliseerd.

Op 10, 13, 17 en 30 sept., ook op 8 en 15 okt. werden op een eerste reeks workshops al aan meer dan 250 C3A-Userclubleden telkens op een drietal uur tijd de vernieuwing in detail uiteengezet, maar deze ingrepen op niveau van de artikelcodering, de nieuwe bestekteksten en werkmethodiek in BIM maken vanaf nu deel uit van de C3A-basiscursussen lastenboeken met Office en BIM met Revit.  

De nieuwe C3Admin2015-modules (met de goed verzorgde nieuwste bestekteksten én de nieuwe Revit-template met keynote-codering conform de artikelcodering in de bestekteksten) zijn ondertussen beschikbaar voor alle C3A-Userclubleden op C3A.net (ons Buzzsaw-platform).  

Situering C3Admin2015

Al meer dan 20 jaar wordt bij C3A een specifieke C3A-lastenboek-werkmethodiek toegepast met MS-Office (sterk ondersteund door een reeks automatismen of C3A-Extensies), en de afgelopen 10 jaar slagen we er steeds beter in om via BIM met Revit goed bruikbare meetstaat-tabellen mee op te bouwen in de virtuele gebouwen-modellen. Met een voortschrijdend inzicht streven we steeds beter op ons doel af, ondersteund door de wereldwijd meest gebruikte en best evoluerende basissoftware.  

Bij het ontwerp, de uitwerking en de uitvoering van bouwprojecten worden heel wat grafische voorstellen gemaakt, voordat aanvullende beschrijvingen opgemaakt worden. De aanvullende beschrijvingen in Word, wat wij onze bestekteksten noemen, vertellen in woorden en zinnen de kwaliteit en werkmethodiek van de uitvoering. En in de rekentabellen in Excel, wat wij de meetstaten noemen, worden de hoeveelheden vanuit detailmeetstaten en samenvattende meetstaten gecombineerd met prijsinfo voor kostenramingen, prijsofferte-aanvragen, prijsvergelijkingen, vorderingsstaten en nacalculatie. Is een bouwheer soms niet méér geïnteresseerd in deze prijs dan in het mooie prentje erbij ?

Wij gebruiken al sedert ’85 de wereldwijd meest toegepaste basissoftware, die we steeds aanvullen met toepassingsgerichte werkmethodes en extra modules. Deze C3A-Extensies zijn vooral gebaseerd op Microsoft-Software (tekstverwerking met Word en rekentoepassingen met Excel), SketchUp PRO en Autodesk-Software (grafische pakketten zoals AutoCAD en steeds meer Revit). Deze software-fabrikanten zorgen voor dé standaard, wereldwijd meest verspreide, krachtige en gebruiksvriendelijke basis-software met de beste toekomstperspectieven.  Dankzij deze C3A-Extensies zijn de meeste ontwerpbureaus al vele jaren hun teksten en tekeningen automatisch aan het structureren conform het C3A-Afsprakenstelsels. Bij de steeds toenemende digitale uitwisseling van bouwdata biedt dit C3A-afsprakenstelsel uitstekende richtlijnen voor de opmaak en structuur van de data en zorgt voor een dankbare standaardisatie in onze bouwsector.

Bestek en Meetstaat met Word en Excel

De C3A-werkmethodiek voor bestek en meetstaat met Word en Excel is vooral gebouwd op het gewoon goed gebruik van Word en Excel, met een reeks aanvullende automatismen. De afspraken m.b.t. de opmaak van de documenten (vooral qua vorm en opmaak voor de automatische verwerking) ligt aan de basis van een reeks geavanceerde routines die het werken veel efficiënter maken. 

fig.: selectie van artikels uit de database van artikels gevormd in de bestek-tekst (beschikbaar na de C3A-bestek-analyse) kan nu ook automatisch vanuit een artikellijst die vanuit Excel of rechtstreeks vanuit Revit komt.

fig.: een automatisch samengestelde bestektekst vanuit Revit kan gemakkelijk aangevuld worden met extra artikels ...

Voor de bestekteksten is een speciaal C3A-lint in Word beschikbaar, dat als COM-invoegtoepassing gedefinieerd is. Dit lint is altijd beschikbaar, de bereikbaarheid van bepaalde knoppen wordt bepaald door het soort document dat actief is.  De groep Bestektools is enkel beschikbaar wanneer een bestekdocument actief is. Een bestaand document kan tot bestek worden omgevormd, door een bestekanalyse uit te voeren.

Na installatie van de meetstaatapplicatie heeft Excel een C3A-lint beschikbaar, met een aantal knoppen die de verschillende procedures en functies van de applicatie kunnen oproepen. Ook hier wordt de bereikbaarheid van bepaalde knoppen bepaald door het soort document (detailmeetstaat, samenvatting, artikellijst e.d. ) dat actief is.

Bij de vorige release C3Admin2011/2013 was een belangrijke vernieuwing de ingebouwde techniek om de ProjectInfo op een eenvoudige maar efficiënte manier (via XML) vanuit een Excel .xlsx bestand over te hevelen naar alle project-documenten, niet enkel in de bestekken en meetstaten, maar ook in alle brieven en formulieren … én projectinfo in REVIT …   Zie ook c3a-wijzer/c3admin-2011-met-projectinfo-integratie-alle-documenten voor een beknopte beschrijving hiervan; deze functionaliteit is niet gewijzigd in deze versie.

fig.: projectinfo via XML in alle .docx en .xlsx

fig.: projectinfo via XML in alle .rvt (maar NOG NIET in .dwg ...)

Nieuwe bestekteksten VMSW en Regie der Gebouwen, editie juli 2014

Vanuit C3A worden geen bestekteksten opgemaakt, en wordt ook geen codering voor de artikelnummering van bestek, meetstaat en BIM-modellen vastgelegd, dat zijn we ook niet van plan. De C3A-Werkmethodiek werkt noodzakelijkerwijze met om het even welke goed gestructureerde basisteksten met om het even welke nummering of codering. Maar … uiteraard streven we naar enige uniformiteit, en via onze voorinstellingen stimuleren we heel bewust een standaardisatie op dit vlak. Misschien komt er nog wel eens een Europese Regelgeving hieromtrent, maar in afwachting roeien we met de roeispanen die er zijn …

Niet onbelangrijk is de input van neutrale bestekteksten van toeleveranciers zoals de Regie der Gebouwen (met hun RG904) en de VMSW (met hun Bouwtechnisch Bestek Woningbouw). Vooral de VMSW is met zijn neutraal bestek toonaangevend geworden: wellicht 80% van de C3A-Userclubleden (en andere bouwprofessionals) in Vlaanderen die bestekteksten opmaken, gebruiken de codering van dit basisbestek , en in veel gevallen ook grotendeels de aangeleverde inhoud.  De grondig vernieuwde bestekteksten van het nieuwe VMSW Bouwtechnisch Bestek Woningbouw (opvolger van de B2005) , met de uitgebreidere artikellijst inclusief de posten per artikel vormen eigenlijk een sluitsteen voor dit geheel: die gedetailleerde posten hadden we nodig voor de detailmeetstaten die we uit onze BIM-modellen filteren. Spijtig dat beide partijen niet dezelfde codering gebruiken, maar de opmaak met Word is alvast volledig conform de C3A-Werkmethodiek.

Er zijn ook heel wat fabrikanten-bestekteksten op het Internet beschikbaar, steeds meer ook goed bruikbaar opgemaakt in Word conform de C3A-bestek-systematiek, maar quasi alle ontwerpbureaus in Vlaanderen hebben hun eigen bestekteksten die weliswaar meestal gebaseerd zijn op die algemene basisteksten (ook qua codering), maar met hun eigen voorkeursinstellingen en eigen aanvullingen. Daar is uiteraard geen enkel probleem mee, wel integendeel.

De nieuwe versie C3Admin2015 is niet toevallig gecombineerd met een sterk vernieuwde reeks basis-bestekteksten van zowel de Regie de Gebouwen als van de VMSW, het nieuwe Bouwtechnische Bestek (gepubliceerd in juli 2014, als opvolger van de B2005). Deze teksten zitten klaar voor gebruik, volledig conform de C3A-layout én met de bijhorende artikellijsten voor Excel en de Keynote-lijsten voor Revit, mee in de C3Admin2015-setup. 

Van Revit naar Excel Meetstaten en Word Bestekteksten

Meetstaten baseren op Revit-Bouwdata-Extractie ?

Het automatisch afleiden van goed bruikbare meetstaatinformatie uit onze CAD-tekeningen (of BIM-projecten) is met alle voorinstellingen in Word, Excel en Revit via deze nieuwste C3Admin2015 realiteit geworden.  Er zijn nog wel heel wat bedenkingen bij de automatische hoeveelheden uit ons BIM-model: niet getekende onderdelen, fouten in de tekensystematiek, onjuiste interpretatie van meethoeveelheden en vooral de meetmethode of afspraken i.v.m. de manier van meten.  Maar … een partij die zich bezig houdt met het opstellen van lastenboeken, met ramingen en begrotingen zal het moeilijk krijgen als er concurrentie is die veel minder tijd nodig heeft voor het juist bepalen van alle hoeveelheden en afleiden van alle geometrie voor rekentoepassingen. Ook dit is een reden dat BIM (en dan het deelaspect Virtueel Gebouw Model waarin de Bouw Informatie steeds gedetailleerder gemodelleerd wordt) nog een hoge vlucht te wachten staat !

In het hoofdstuk “Meetstaten baseren op REVIT-Bouwdata-Extractie ?” in de C3A-infobundels van de C3Admin-workshops staan heel nog heel wat meer bedenkingen geformuleerd i.v.m. deze thematiek, maar we kunnen er toch niet meer naast kijken dat steeds meer C3A-Userclubleden dit steeds beter aan het toepassen zijn.

Opbouw van het Revit-model met Keynotes en Schedules

Deze twee standaard REVIT-faciliteiten vormen essentiële hulpmiddelen om een en ander goed te ordenen en te structureren.  Om een en ander herkenbaar te structureren verdient de naamgeving van de objecten en elementen uiteraard ook alle aandacht (denk maar aan de benaming van alle systeem-elementen en model-elementen .rfa-files, met de SfB-bouwelementencodering als hoofdstructuur), maar de Keynoting techniek laat toe om de ordening van meetstaat-tabellen variabel conform een gewenste structuur te rangschikken.

Al vanaf de C3A-Revit Extensies 2010 is bij alle elementen een (toen helemaal vernieuwde lijst) materialen een Keynote ingevuld uit de overeenstemmende “VMSW Keynotelijst.txt”, en in deze nieuwste versie vanaf sept. 2014 is dus de nieuwe sterk uitgebreide en meer gedetailleerde VMSW_KeynoteLijst_2014.txt hiervoor gebruikt.

In de nieuwste C3A-Revit-template zijn de benodigde ScheduleTables voorbereid.  Ten behoeve van het exporteren van hoeveelheden zijn in het sjabloon volgende drie types schedules toegevoegd. Bij de materialenlijst en de reeks bouwcomponenten-lijsten zijn telkens de vijf eerste kolommen vastgelegd, vandaar dat die kolomtitels in het rood ingekleurd zijn. Aanvullend kan naar wens de ene of andere extra kolom toegevoegd worden.

De schedule ME_---Materialen is een gefilterde lijst waaruit alle materialen worden geweerd die hetzij geen keynote hebben, hetzij geen meetcode groter dan 1. Dit zorgt er voor dat enkel die materialen in de lijst voorkomen die in m² of m³ worden gemeten, en waarvoor een keynote is opgegeven.  De bouwcomponenten-lijsten zijn in eerste instantie bedoeld als stuklijst, ze meten dus die objecten die men in stuks wenst te meten. Hier zijn de schedules gebaseerd op specifieke Revit objecten (zoals Windows, Doors, …) en via een extra filter op de Keynote kunnen ook nog eens exclusief die elementen eruit gefilterd worden die van een keynote voorzien zijn.  Door- en Windows- in CurtainWall gehelen kunnen dan bijv. best géén keynote meekrijgen, zodat die niet in deze tabellen voorkomen én ook nog eens bij de CurtainWall Assemblies ! 

Om te vermijden dat er artikels of materialen ongewild niet worden opgenomen in de bovenstaande schedules, zijn twee controlelijsten toegevoegd.

Automatische Export van alle meetstaat-lijsten.

In de nieuwste C3A-Revit-template zijn niet enkel de benodigde ScheduleTables voorbereid, maar er is ook een geautomatiseerde “Schedules Exporteren” via één drukknop in de C3A-Revit-Ribbon voorzien. De knop  Schedules Exporteren roept een export dialoogvenster op;  in dat dialoogvenster zien we een invulveld voor de naam-prefix.  Elke schedule bedoeld voor export dient een naam te hebben waarvan het eerste lid identiek is.  In het door C3A meegeleverde sjabloon is dat "ME_", doch men kan dit gemakkelijk wijzigen in een zelf te bepalen prefix. De naam-prefix wordt door de add-in onthouden, zodat bij een volgende export de eerder gekozen naam-prefix opnieuw wordt voorgesteld.   Het tweede vak heeft rechts een bladerknop waarmee men de map kiest waarin de exports worden opgeslagen. Als default staat er echter reeds de map ingevuld waarin het Revit-bestand zich bevindt. 

Eens beide velden ingevuld zijn, rest nog op de OK-knop te klikken, waarna de export in een oogwenk wordt verwerkt en de inhoud van de schedules met de gevraagde naam-prefix als tekstbestanden zijn weggeschreven in de geselecteerde map.  Hoe men deze tekstbestanden als basis voor een detailmeetstaat gebruikt, is te lezen in de Help bij de C3Admin Extensies voor Excel.  

Importeren van meetlijnen in Excel

fig.: voorbeeld uit het C3A-RevitMeetstaatRekenvoorbeeld ...

Via deze functie in de DetailMeetstaat kan men artikels en hoeveelheden vanuit een tekstbestand importeren in de actieve detailmeting, waar ze tot meetblokken en meetlijnen omgevormd worden. Deze meetlijnen wijken qua opmaak af van de volgens de klassieke methode ingevoegde meetlijnen.

Wanneer we een reeks importbestanden gekozen hebben, vult een controlescherm zich met zoveel meetlijnen als er artikels in het importbestand zijn.  Meetlijnen waar niets mee aan de hand is hebben een witte achtergrond.  Een gele achtergrond is er voor die meetlijnen die een niet kritische afwijking hebben.    In dit voorbeeld wijst de melding er op dat er voor dit artikel enkel een titel wordt ingevoegd, en geen meetlijnen. De oorzaak hiervoor is de meeteenheid: PM veronderstelt geen hoeveelheid, en dus ook geen meetlijnen. Op dergelijke meldingen dient de gebruiker misschien geen actie te ondernemen, of misschien in Revit de keynotes of eenheid voor dit onderdeel bij te sturen (consequent met de bestekbeschrijving en meetafspraken). 

Een rode achtergrond duidt op een ernstiger probleem. Hier krijgen we de melding dat het artikel in kwestie geen meetartikel is.  Waarom? Merk op (in het voorbeeld) dat er noch een Meettype, noch een Eenheid is ingevuld. Dit duidt op een Hoofdstuk of een Hoofdartikel.  Kijk eens naar het artikelnummer: 12.0. is, als we in de keuzelijst kijken, een "algemeen" artikel, en als dusdanig onvoldoende specifiek om in een meetstaat op te nemen. De keuzelijst laat de gebruiker toe om dit snel recht te zetten. Door gewoon het juiste artikel in de lijst te selecteren is het probleem van de baan, en kan de import doorgaan. De inhoud van de keuzelijst wordt aangeleverd door het gekozen artikelbestand.

Bij het importeren van meetlijnen afkomstig van een Revit export, worden de artikelcodes uit het importbestand gebruikt om het overeenkomstige artikel op te halen uit de artikeldatabase. Deze database is goeddeels opgebouwd zoals het VMSW-keynote bestand dat deel uitmaakt van de C3A-Extensies voor Revit.

Eigen Artikeldatabase

Een gebruiker is vrij om eigen artikeldatabases aan te leggen, zolang deze op dezelfde manier gestructureerd zijn als de voorbeeld articles.xlsx.  Via Instellingen, in het tabblad Bestek en Meetstaatsjablonen kan de locatie en de naam van de artikeldatabase worden opgegeven onder Locatie centrale artikelbestand.

Zoals al aangehaald zou iemand deze lijsten Artikellijst_VMSW_2014.xlsx  en de in Revit gebruikte VMSW Keynotelijst.txt  ook met andere coderingen kunnen vervangen, maar om dit dan consequent in de bestekteksten én in de Revit-modellen als Keynote bij alle materialen te implementeren is dit toch een niet te onderschatten taak. We hopen dan ook dat zoveel mogelijk C3A-Userclubleden dezelfde coderingen willen volgen, dat spaart allen veel tijd en energie. En … zijn er suggesties voor optimalisaties en aanvullingen, dan sturen wij dat graag bij vanuit C3A voor alle komende “next releases”, en aldus ook meteen voor alle C3A-Userclubleden !